کشیدن دندان عقل برای خیلی از ما با کمی نگرانی همراه است. شنیدن تجربه‌های نه‌چندان خوشایند دیگران باعث می‌شود فکر کنیم این کار حتما دردناک یا پرعارضه است. اما واقعیت این است که اگر زمان مناسب و دندانپزشک خوبی را انتخاب کنید، این کار می‌تواند خیلی ساده‌تر از چیزی باشد که فکرش را می‌کنید.
دندان عقل معمولاً در سنین نوجوانی یا اوایل بزرگسالی درمی‌آید و گاهی به دلیل کمبود جا یا رشد نادرست، دردسرساز می‌شود. در این مطلب با هم مرور می‌کنیم که چه زمانی لازم است دندان عقل را بکشیم و چه نکاتی را باید قبل و بعد از آن بدانیم.
دندان عقل چیست و چرا باید کشیده شود؟
دندان عقل معمولا در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه بیست سالگی در می آید. در این زمان، ۲۸ دندان دائمی دیگر فرد در جای خود قرار دارند، بنابراین معمولا فضای کافی در دهان برای رشد مناسب دندان عقل وجود ندارد.
به دلیل کمبود فضا، دندان عقل ممکن است در یک زاویه بیرون بیاید یا گیر کند و فقط تا حدی بیرون بیاید. دندان های عقلی که به این شکل رشد می کنند دندان عقل نهفته هستند که فرد را دچار مشکلاتی می کنند. مثلا ممکن است درآمدن دندان عقل موجب بهم خوردگی نظم دندان های دیگر شود یا در مواردی چون در قسمت انتهایی فک است به خوبی مسواک نمی شود و خودش و دندان کناری اش را خراب می کند.
ریشه دندان عقل
بهترین زمان برای کشیدن دندان عقل قبل از رویش کامل آن است. زیرا هنوز ریشه دندان عقل به طور کامل تشکیل نشده است و استخوان اطراف دندان خیلی متراکم نیست و خارج کردن آن را آسان تر می‌کند. نه تنها زمانی که ریشه دندان کامل در نیامده کشیدن آن راحت تر است، بلکه دوران نقاهت و بهبودی نیز کوتاه تر است.
درد دندان عقل
اگر دندان عقل موجب درد شدیدی در فک شما شده است، باید حتما به بهترین دندانپزشکی مراجعه کنید. دندانپزشک با عکس رادیولوژی وضعیت دندان عقل را بررسی می کنند و به شما می گوید که آیا باید آن ها را بکشید یا خیر.
عوارض نکشیدن دندان عقل
مانند سایر مشکلات مرتبط با دندانپزشکی، زمان مراجعه به دندانپزشک برای این کار بسیار مهم است. زیرا گاهی با اهمال کاری ممکن است عوارض شدیدی ایجاد کند که فرد را مدت زمان زیادی درگیر خود خواهد کرد. عوارضی مانند:
- گیر کردن مواد غذایی در پشت دندان عقل
- عفونت یا بیماری لثه (بیماری پریودنتال)
- سلولیت یا عفونت باکتریایی در گونه، زبان یا گلو
- پوسیدگی دندان در یک دندان عقل نیمه رشد
- آسیب به دندان نزدیک یا استخوان اطراف
- ایجاد کیست در اطراف دندان عقل
- نیاز به ارتودنسی برای صاف کردن دندان های دیگر
مراحل کشیدن دندان عقل
ابتدا دندانپزشک برای بررسی دقیق‌تر، از شما می‌خواهد عکس رادیولوژی تهیه کنید. پس از بی‌حس کردن ناحیه، اگر دندان هنوز از لثه بیرون نیامده باشد، یک برش کوچک در لثه ایجاد می‌شود تا به دندان دسترسی پیدا کند. در برخی موارد، ممکن است دندان به چند بخش تقسیم شود تا راحت‌تر خارج شود.
در طول کشیدن دندان ممکن است کمی فشار احساس کنید، اما نباید دردی حس شود؛ در صورت وجود درد، دندانپزشک با تزریق بیشتر بی‌حسی آن را برطرف خواهد کرد. پس از خارج کردن دندان، ناحیه جراحی تمیز شده و در صورت نیاز بخیه زده می‌شود. در پایان نیز با قرار دادن گاز استریل روی محل جراحی، به کنترل خونریزی کمک می‌شود و فرآیند بهبود آغاز خواهد شد.
فواید کشیدن دندان عقل
- پیشگیری از عفونت‌های لثه و بافت اطراف دندان
- جلوگیری از تشکیل کیست، آبسه و آسیب به دندان‌های مجاور
- کاهش درد، فشار و ناراحتی ناشی از رویش نادرست دندان عقل
- آسان‌تر شدن تمیز کردن دندان‌های عقبی و بهبود بهداشت دهان
- کمک به تسریع و موفقیت بیشتر درمان‌های ارتودنسی
- جلوگیری از مشکلات احتمالی در جویدن و فشار روی فک
- رفع یا کاهش بوی بد دهان ناشی از گیر کردن غذا و تجمع باکتری
- بهبود نظم و ظاهر دندان‌ها، به‌ویژه در فک‌های کوچک‌تر
عوارض کشیدن دندان عقل
درد، تورم و حساسیت در محل جراحی عوارضی هستند که بیشتر افراد تجربه می‌کنند و معمولا بعد از چند روز تا یک هفته برطرف می‌شوند. گاهی ممکن است عفونت ایجاد شود یا حفره خشک به وجود بیاید که باعث درد شدید در لثه یا فک می‌شود؛ به همین دلیل دندانپزشک ممکن است برای پیشگیری، آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
بعضی‌ها هم بعد از عمل، طعم یا بوی بدی در دهان حس می‌کنند که معمولا موقتی است. در موارد نادر، ممکن است بی‌حسی یا احساس سوزن‌سوزن شدن در لب، چانه یا زبان به‌وجود بیاید که اگر ماندگار بود، باید حتما با دندانپزشک مشورت شود. با رعایت توصیه های پزشک و مصرف داروها میتوانید از بیشتر این عوارض جلوگیری کنید.
درد بعد از کشیدن دندان عقل
درد بعد از کشیدن دندان عقل معمولاً شبیه درد کشیدن دندان‌های دیگر است، ولی گاهی کمی بیشتر احساس می‌شود. معمولا طی ۳ تا ۴ روز این درد کم‌کم بهتر می‌شود، البته ممکن است کمی تورم و حساسیت در محل جراحی باقی بماند. به همین خاطر بهتر است تا وقتی زخم خوب نشده یا بخیه‌ها کشیده نشده‌اند، از فشار آوردن یا جویدن با اون طرف دهان خودداری کنید.
دندانپزشک بعد از کشیدن دندان معمولا به شما داروی مسکن و آنتی‌بیوتیک می‌دهد. برای آرام‌تر شدن درد میتوانید از گاز استریل مرطوب، کمپرس سرد، بالا نگه داشتن سر، حتی کمپرس چای کیسه‌ای یا بستنی یخی استفاده کنید.
فرق جراحی با کشیدن دندان عقل
تفاوت اصلی بین جراحی و کشیدن دندان عقل در نحوه رشد و موقعیت دندان است. اگر دندان عقل کاملاً بیرون آمده و قابل دسترسی باشد، معمولاً به‌راحتی کشیده می‌شود. اما وقتی دندان نیمه نهفته یا کاملاً درون لثه یا استخوان گیر کرده باشد، دندانپزشک باید با انجام جراحی، بخشی از بافت لثه یا استخوان را برداشته تا بتواند دندان را خارج کند.
مراقبت بعد از کشیدن دندان عقل
- پس از جراحی، حدود نیم ساعت گاز استریل روی محل کشیدن دندان بگذارید و در صورت نیاز تعویض کنید تا خونریزی کنترل شود.
- از روز دوم به آرامی مسواک بزنید ولی مراقب باشید لخته خون روی زخم جابجا نشود.
- داروهای تجویزی دندانپزشک را طبق دستور و سر ساعت مصرف کنید تا درد، تورم و احتمال عفونت کاهش یابد.
- برای کاهش تورم و کبودی، کیسه یخ را به صورت متناوب (۲۰ دقیقه استفاده، ۲۰ دقیقه استراحت) روی گونه بگذارید.
- حداقل سه تا پنج روز استراحت کنید و از فعالیت‌های سنگین و ورزش شدید خودداری نمایید.
- تا ۲۴ ساعت اول از مصرف الکل، کافئین، سیگار، استفاده از نی و تف کردن خودداری کنید تا لخته خون محافظت شود.
- از روز دوم میتوانید دهان خود را با آب نمک گرم و به آرامی بشویید ولی از شستشوی شدید یا تف کردن بپرهیزید.
- غذاهای نرم مثل سوپ، پوره یا ماست مصرف کنید و از غذاهای داغ، سفت یا جویدنی پرهیز کنید تا محل جراحی آسیب نبیند.
- هنگام خواب سر خود را کمی بالاتر نگه دارید تا خونریزی و تورم کاهش یابد.
- از لمس یا مالیدن محل جراحی با زبان یا انگشت خودداری کنید تا زخم زودتر بهبود یابد.
- اگر خونریزی ادامه داشت یا درد، تورم و تب پس از یک هفته بهتر نشد، حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
نکته مهم: حداقل ۲۴ ساعت پس از کشیدن دندان عقل سیگار نکشید، چون باعث کند شدن روند بهبودی و احتمال عفونت می‌شود.
کارهایی که نباید پس از این کشیدن دندان عقل انجام دهیم
در زیر کارهایی که نباید پس از این عمل را انجام دهید بیان می کنیم:
- با نی مایعات ننوشید. زیرا فشار ناشی از مکیدن ممکن است لخته های خونی را که به بهبودی محل کشیدن دندان عقل کمک می کند، جابجا یا خارج کند.
- دهان خود را با محلول شستشو به شدت نشوئید. شستشوی ملایم با آب نمک یا دهانشویه های ضدعفونی کننده به بهبودی بیمار کمک زیادی می کند.
- غذاهای سفت، ترد یا چسبناکی که ممکن است زخم شما را خراش دهند، نخورید.
- سیگار نکشید، سیگار می تواند روند بهبودی شما را کاهش دهد.
سوالات رایج درباره کشیدن دندان عقل
سخن آخر
کمک گرفتن از یک دندانپزشک باتجربه، عوارض و ترس کشیدن دندان عقل را کاهش می دهد. دکتر مجتبی صفار هرندی یکی از باتجربه ترین دندانپزشکان تهران است و در زمینه زیبایی و کامپوزیت نیز به طور تخصصی کار می کنند.
اگر قصد این انجام این جراحی یا انجام کارهای زیبایی دندان مانند کامپوزیت و لمینت را دارید با شماره های مطب تماس بگیرید: (۲۶۷۰۵۰۱۸-۰۲۱ – ۲۶۷۰۵۰۲۸-۰۲۱)
