روکش دندان یکی از راه‌حل‌هایی‌ست که وقتی بخشی از دندان به دلیل پوسیدگی، شکستگی یا درمان‌های قبلی از بین رفته، به کمک آن می‌توان شکل و عملکرد دندان را تا حد زیادی بازگرداند.
این روکش به‌صورت یک پوشش کامل روی دندان قرار می‌گیرد و از آن محافظت می‌کند. اگرچه هدف اصلی آن استحکام و مقاومت بیشتر دندان است، اما به بهبود ظاهر لبخند هم کمک می‌کند. در ادامه با جزئیات بیشتری از این روش آشنا می‌شویم.
روکش دندان چیست؟
روکش دندان “به انگلیسی dental crown” نوعی پوشش محافظ است که روی دندان‌های آسیب‌دیده قرار می‌گیرد تا علاوه بر حفاظت از آن ها در برابر شکستن، عملکرد و زیبایی دندان را به حالت طبیعی برگرداند.
این روکش‌ها معمولاً زمانی استفاده می‌شوند که دندان به دلیل پوسیدگی شدید، شکستگی یا درمان ریشه دندان، ضعیف شده باشد. بسته به نیاز بیمار و تشخیص دندانپزشک، روکش می‌تواند از جنس فلز، سرامیک یا ترکیبی از هر دو ساخته شود و به محافظت بیشتر از دندان کمک کند.
برای مشاوره آنلاین و یا رزرو نوبت حضوری با دکتر صفارهرندی اینجا را کلیک کنید!
روکش برای چه کسانی مناسب است؟
با توجه به این موضوع که روکش دندانی یک روش درمانی و زیبایی است اما به دلیل تهاجمی بودن آن انجام او به هر شخص توصیه نمی شود و افرادی که دارای شرایط زیر هستند می توانند گزینه مناسبی برای انجام این روش زیبایی باشند:
- دندان‌هایی که دچار شکستگی، لب‌پریدگی یا ترک‌های عمیق شده‌اند و نیاز به تقویت ساختاری دارند.
- دندان‌هایی که بخش زیادی از آن‌ها پر شده و استحکام کافی برای تحمل فشارهای جویدن را ندارند.
- دندان‌هایی که تحت درمان ریشه (عصب‌کشی) قرار گرفته‌اند و برای جلوگیری از شکستگی به پوشش محافظ نیاز دارند.
- دندان‌هایی با ظاهر ناهماهنگ، فرم غیرطبیعی یا تغییر رنگ شدید که با روش‌هایی مانند بلیچینگ یا کامپوزیت دندان قابل اصلاح نیستند.
- دندان‌هایی که به‌مرور زمان به دلیل ساییدگی یا پوسیدگی، فرسوده شده‌اند و عملکرد مناسب ندارند.
- استفاده از روکش به‌عنوان بخشی از درمان‌های ترمیمی مانند نگه‌داشتن بریج‌های دندانی.
- پوشاندن ایمپلنت دندان با روکش به‌منظور بازسازی تاج از دست رفته.
- اصلاح طرح لبخند در مواردی که نیاز به ایجاد هماهنگی و زیبایی در نمای دندان‌ها وجود دارد.
- در کودکان، برای محافظت از دندان‌های شیری که در معرض پوسیدگی شدید هستند یا قابل ترمیم با روش‌های معمول نیستند.
- بیمارانی که از نظر سلامت عمومی شرایط مناسبی دارند و منع پزشکی برای انجام درمان‌های دندانی ندارند.
انواع روکش های دندان
انواع روکش های دندان شامل:
- لومینیرز
- لمینیت
- لیتیوم
- زیرکونیوم
این دسته از روکش ها ظاهری کاملا طبیعی و با دوام داشته و ماندگاری آن ها بسیار بالا می باشد. بیماران هنگام استفاده از این روکش ها هیچ گونه درد و ناراحتی را حس نخواهند کرد.
جنس های مختلف روکش دندان
روکش‌های دندانی دارای جنس های مختلفی هستند که در ادامه به شرح مختصری از آن ها می پردازیم.
روکش فلزی دندان
روکش فلزی یکی از مقاوم‌ترین انواع روکش دندان است که معمولاً از فلزاتی مثل طلا، پلاتین، نیکل یا کروم ساخته میشود. این نوع روکش دوام بسیار بالایی دارد، به‌سختی ساییده میشود و به‌ندرت دچار شکستگی یا ترک میشود، به همین دلیل انتخاب خوبی برای دندان‌های آسیاب که فشار زیادی تحمل می‌کنند به حساب می‌آید.
جاگیری آن روی دندان هم معمولاً راحت است و باعث آسیب به دندان مقابل نمی‌شود. با این حال، ظاهر فلزی و رنگ غیرطبیعی آن باعث شده کمتر برای دندان‌های جلویی استفاده شود.
روکش های سرامیکی دندان
روکش‌های سرامیکی دندان که معمولاً از ماده‌ای به نام پرسلن ساخته می‌شوند، از نظر ظاهری شباهت زیادی به دندان طبیعی دارند و به همین دلیل انتخاب محبوبی برای دندان‌های جلو هستند.
هرچند از نظر زیبایی و سازگاری با بافت دهان مزایای زیادی دارند، اما در مقایسه با روکش‌های فلزی کمی شکننده‌تر هستند. انواع مختلفی از این روکش‌ها وجود دارد، از جمله پرسلن‌های مدرن، جاکت کراون و روکش‌های زیرکونیا که در برخی موارد برای دندان‌های عقب هم قابل استفاده‌اند.
روکش های pfm ترکیب سرامیک و فلز
روکش‌های PFM ترکیبی از فلز و سرامیک هستند که هسته داخلی آن معمولاً از آلیاژهای فلزی مثل تیتانیوم یا نیکل کروم ساخته شده و روی آن با لایه‌ای از سرامیک پرسلن پوشانده میشود.
این نوع روکش به دلیل داشتن استحکام بالا و ظاهر طبیعی‌تر نسبت به روکش‌های فلزی، گزینه‌ای مناسب برای ترمیم دندان‌های عقبی به شمار می‌آید که هم نیاز به مقاومت دارند و هم ظاهر قابل قبولی دارند.
طول دوره درمان روکش دندان
مدت زمان انجام و دوره درمانی با استفاده از این روش به صورت دقیق تنها بعد از معاینات و بررسی های لازم امکان پذیر است اما عواملی هستند که می توانند در طول درمان آن تاثیر بگذارند مانند:
- مدت زمان آماده شدن روکش‌های دندان
- اگر دندان های فرد دچار برخی مشکلات مانند پوسیدگی باشد ابتدا باید آن قسمت درمان شود.
روکش دندان چطور انجام میشود؟
بعد از انتخاب نوع روکش مناسب با مشورت دندانپزشک، مراحل انجام کار شروع میشود. ابتدا با گرفتن عکس‌های رادیوگرافی، سلامت دندان و اطراف آن را بررسی و دندان آسیب‌دیده یا پوسیده با دقت تراشیده میشود تا شکل مناسب برای قرارگیری روکش ایجاد شود.
سپس دندان را بی‌حس کرده و برای قرار گرفتن روکش، بخشی از آن را تراش می‌دهد. بعد از قالب‌گیری یا اسکن دیجیتال، روکش موقت روی دندان گذاشته میشود تا روکش دائمی در لابراتوار ساخته شود. در نهایت، روکش دائمی تحویل داده شده و پس از تنظیم دقیق، با چسب مخصوص روی دندان قرار می‌گیرد تا کار تمام شود.
آیا روکش دندان درد دارد؟
بعد از انجام روکش دندان، گاهی ممکن است کمی درد یا حساسیت داشته باشید که معمولاً موقتی بوده و جای نگرانی ندارد. یکی از دلایل این درد می‌تواند بلند بودن بیش از حد روکش باشد که باعث فشار روی دندان مقابل میشود؛ در این حالت با مراجعه مجدد به دندانپزشک و تنظیم روکش مشکل برطرف میشود.
اما اگر درد ادامه پیدا کند یا شدید باشد، ممکن است نشانه وجود عفونت یا آسیب به عصب دندان باشد که در این شرایط نیاز به بررسی دقیق‌تر و درمان تخصصی دارد.
مزایای روکش دندان
این روش دارای مزایای بسیاری است که برخی از مهم ترین آن شامل مورد زیر می شود:
- ظاهر طبیعی و شفاف که شباهت زیادی به دندان‌های اصلی دارد.
- مقاومت بالا در برابر لکه‌ها و امکان پاک‌کردن آسان هرگونه لک از سطح روکش.
- دوام و ماندگاری طولانی‌مدت که روکش را در برابر ضربه و ساییدگی محافظت می‌کند.
- اصلاح و ترمیم مشکلات جزئی و عیوب سطحی دندان‌ها.
- محافظت از مینای دندان آسیب‌دیده و جلوگیری از فرسایش بیشتر آن.
- بهبود شکل، فرم و رنگ دندان‌ها و ایجاد لبخندی زیباتر.
- مدت زمان کوتاه درمان و دریافت نتیجه در کمترین زمان ممکن.
- افزایش استحکام و قدرت دندان برای تحمل فشار.
بیشتر بخوانید: کامپوزیت بهتر است یا روکش دندان؟
معایب روکش‌های دندان
این روش هم مانند سایر روش های زیبایی دارای برخی معایب و عوارض است که اگر توسط بهترین دندانپزشک زیبایی انجام شود میزان بروز آن به حداقل می رسد. برخی از رایج ترین آن ها عبارت است از:
• سایش دندان مقابل در مواردی که گلیز روکش از بین رفته است.
• بعضی موارد فلز لبه روکش دیده می شود. به ویژه بعد از تحلیل لثه که این اتفاق مهمی است. به ویژه در دندان‌های قدامی.
• ضخامت بالاتری از دندان تراش می خورد.
چه روکش دندانی بهتر است؟
یک سوال بسیار مهمی که برای افراد به وجود می اید که کدام روکش دندانی بر او مناسب است؟ در جواب این سوال باید بگوییم که انتخاب بهترین روش و نوع روکش توسط دندانپزشک امکان پذیر است زیرا او از جزئیات آگاهی دارد و بهتر می تواند به شما کمک کند.
اما در حالت کلی برای انتخاب بهترین روکش دندانی دو مورد زیر از اصلی ترین فاکتورهایی است که باید به آن توجه کرد.
- استحکام
- زیبایی
روکش دندان چند سال دوام دارد؟
روکش دندان معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ سال دوام دارد، اما این مدت زمان به این بستگی دارد که چقدر بهداشت دهان و دندان را عایت میکنید و به توصیه های پزشک پایبند هستید. اگر مراقبت‌ها به‌درستی انجام شوند، عمر مفید روکش می‌تواند حتی بیشتر از این بازه باشد.
جمع بندی
روکش دندان یکی از روش‌های رایج و مؤثر برای بازسازی دندان‌های آسیب‌دیده یا ضعیف‌شده است که هم جنبه درمانی دارد و هم به زیبایی لبخند کمک می‌کند. بسته به شرایط هر فرد و نظر دندانپزشک، نوع مناسب روکش انتخاب میشود تا عملکرد و ظاهر دندان به بهترین شکل حفظ شود. در نهایت، مراقبت صحیح و مراجعه منظم به دندانپزشک تأثیر زیادی در افزایش عمر روکش و سلامت کلی دهان دارد.
