ارتودنسی، با وجود مزایای بی‌شماری که برای زیبایی لبخند و سلامت دهان و دندان دارد، نیازمند مراقبت‌های ویژه‌ای است. عدم رعایت مراقبت‌های ارتودنسی دندان میتواند منجر به آسیب به براکت‌ها، افزایش احتمال پوسیدگی دندان و طولانی‌تر شدن دوره درمان شود. اما چگونه از دندان‌های ارتودنسی مراقبت کنیم؟ در ادامه این مقاله 6 نکته ضروری را برای مراقبت‌های بعد از ارتودنسی ارائه می‌دهیم تا بتوانید دوره درمان خود را به راحتی پشت سر گذاشته و به بهترین نتایج ممکن دست یابید.
مراقبت‌های ارتودنسی دندان
مراقبت از ارتودنسی ثابت و متحرک نیازمند تغییرات جزئی در بهداشت دهان و دندان است، اما این تغییرات برای بهبود سلامت کلی دندان‌ها و دستیابی به لبخندی زیبا و مطمئن ضروری هستند. با استفاده از ارتودنسی، احتمال تجمع پلاک و ذرات غذا در اطراف براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی افزایش می‌یابد، که میتواند منجر به پوسیدگی دندان‌ها، التهاب لثه و بوی بد دهان شود. لذا، توصیه می‌شود پس از هر وعده غذایی دندان‌ها را به دقت مسواک زده و از نخ دندان استفاده شود تا تمامی سطوح دندان‌ها و دستگاه ارتودنسی به خوبی تمیز گردد. شستشوی دهان با دهانشویه حاوی فلوراید نیز میتواند به کاهش خطر پوسیدگی دندان‌ها کمک کند. با رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان در طول دوره درمان ارتودنسی، می‌توانید به لبخندی زیبا و سالم دست یابید.
نحوه مسواک زدن دندان ها با ارتودنسی
برای مراقبت از دندان‌های ارتودنسی شده، مسواک زدن صحیح و منظم اهمیت زیادی دارد. دندان‌ها باید حداقل دو بار در روز، هر بار به مدت دو دقیقه با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک زده شوند. برای افرادی که ارتودنسی متحرک دارند، تمیز کردن دندان‌ها پس از هر وعده غذایی و قبل از قرار دادن ترازکننده‌ها در دهان الزامی است. کسانی که از ارتودنسی ثابت استفاده می‌کنند، باید با زاویه ۴۵ درجه مسواک بزنند تا برس مسواک بتواند پشت سیم‌ها و اطراف براکت‌ها را به‌خوبی تمیز کند.
استفاده از مسواک با سر نرم یا مسواک برقی کمک می‌کند تا تکه‌های غذا و پلاک‌های گیر افتاده میان براکت‌ها و سیم‌ها بهتر پاک شوند. تقسیم ذهنی دهان به چهار بخش و مسواک زدن هر بخش به مدت ۳۰ ثانیه، راهکاری مؤثر برای اطمینان از تمیزی کامل دهان است. علاوه بر مسواک معمولی، استفاده از مسواک‌های بین دندانی نیز به پاکسازی زیر سیم‌ها و اطراف براکت‌ها کمک می‌کند.
نخ دندان کشیدن با ارتودنسی
نخ دندان کشیدن در طول درمان ارتودنسی، یک مرحله ضروری در حفظ سلامت دهان و دندان است. با وجود چالش‌های موجود در عبور نخ دندان از میان براکت‌ها و سیم‌ها، این عمل به طور موثر پلاک و ذرات غذایی را از بین می‌برد که در صورت عدم پاکسازی، منجر به پوسیدگی دندان و بیماری لثه می‌شوند.
استفاده از نخ دندان‌های مخصوص ارتودنسی یا برس‌های بین‌دندانی میتواند این کار را آسان‌تر کند. هنگام نخ دندان کشیدن، باید به آرامی و با دقت عمل کنید تا به براکت‌ها یا لثه‌ها آسیب نرسانید. روش صحیح نخ دندان کشیدن شامل وارد کردن نخ به زیر سیم ارتودنسی و بین دندان‌ها، حرکت ملایم آن به شکل C در امتداد خط لثه، و پاکسازی کامل فضاهای بین دندانی است.
دهانشویه و خمیر دندان
استفاده از دهانشویه فلوراید به صورت روزانه در دوران ارتودنسی، توصیه می‌شود، زیرا به پاکسازی فضاهای کوچک بین سیم‌ها و از بین بردن ذرات باقی‌مانده کمک می‌کند. اگرچه نیازی به خمیردندان خاصی در این دوره نیست، اما مهم‌تر از نوع خمیردندان، دقت و منظم بودن مسواک زدن است. با توجه به دشواری تمیز کردن دندان‌ها حین ارتودنسی، انتخاب خمیردندانی با قدرت حفاظتی بالا برای حفظ سلامت دهان و دندان‌ها اهمیت دارد.
معاینات دوره‌ای دندانپزشکی
در حین درمان ارتودنسی، مراجعه منظم به ارتودنتیست و دندانپزشک بسیار حیاتی است. معاینات دوره‌ای به متخصص اجازه می‌دهد تا تراز دندان‌ها را بررسی کرده و از عدم بروز مشکلات احتمالی نظیر جابجایی دندان‌ها اطمینان حاصل کند. علاوه بر این، تمیزکاری حرفه‌ای دندان‌ها توسط بهترین دندانپزشک، به حفظ سلامت لثه‌ها و جلوگیری از پوسیدگی کمک شایانی می‌کند.
توصیه می‌شود بیماران پس از برداشتن بریس‌ها، هر شش ماه یکبار به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنند. این ویزیت‌ها معمولاً کوتاه‌مدت بوده و صرفاً برای بررسی وضعیت دندان‌ها و تنظیمات نهایی نگهدارنده‌ها انجام می‌گیرند. همچنین، ادامه مراجعه به دندانپزشک عاملی برای انجام معاینات کامل و روتین و پیشگیری از بروز بیماری‌های دهان و دندان است.
انتخاب غذاها و نوشیدنی‌های مناسب
برخی مواد غذایی به دلیل بافت و ترکیباتشان، می‌توانند به دستگاه ارتودنسی آسیب رسانده یا خطر ابتلا به مشکلات دندانی را افزایش دهند. این شامل غذاهای چسبنده مانند آدامس و کارامل، غذاهای سفت مانند آجیل و شیرینی‌های سفت و همچنین غذاهای ترد مانند چیپس و ذرت بو داده است. همچنین، توصیه می‌شود از نوشیدنی‌ها و غذاهای حاوی قند بالا نظیر نوشابه و آبمیوه خودداری کنید، زیرا این مواد باکتری‌های دهان را تغذیه کرده و خطر پوسیدگی و بیماری‌های لثه را افزایش می‌دهند.
برای محافظت از براکت‌ها، از گاز زدن غذاهای سفت مانند سیب و هویج خام پرهیز کنید و آنها را به قطعات کوچک‌تر برش دهید. مصرف غذاهای رنگی مانند غذاهای حاوی گوجه‌فرنگی، کاری، قهوه و چای نیز میتواند باعث لکه‌دار شدن براکت‌ها شود. در عوض، غذاهای نرم‌تر مانند ماست، تخم‌مرغ، سوپ و بستنی را ترجیح دهید تا به براکت‌ها و سیم‌ها آسیبی نرسد. حفظ یک رژیم غذایی سالم و متعادل که شامل میوه‌ها و سبزیجات تازه باشد، به سلامت دندان‌ها کمک می‌کند و از تشکیل پلاک جلوگیری می‌نماید.
روز اول ارتودنسی چی بخوریم؟
در روزهای اول نصب ارتودنسی، ممکن است غذا خوردن برای شما کمی دشوار باشد تا زمانی که به براکت‌ها عادت کنید. با کاهش درد و حساسیت اولیه، مصرف غذا نیز برایتان آسان‌تر خواهد شد. در این مدت، بهتر است از غذاهای نرم و مقوی استفاده کنید تا به دندان‌هایتان فشار کمتری وارد شود. مواد غذایی مناسب برای روزهای اول شامل سوپ، میوه‌های نرم، سبزیجات پخته یا نرم، برنج، و پوره سیب‌زمینی، ماست، آش، خوراک جو، ماکارونی، پنیر نرم، خورشت‌های سبک، فرنی، شله زرد و شیر برنج استفاده کنید. این غذاها نه تنها به کاهش ناراحتی دندان‌ها کمک می‌کنند، بلکه به تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن شما در دوران عادت به ارتودنسی کمک می‌نمایند.
ترک عادت های بد
عادات نامطلوب می‌توانند شامل رفتارهایی مانند جویدن ناخن، دندان قروچه، جویدن اجسام سخت و حتی سیگار کشیدن باشند. همچنین خوردن مداوم میان‌وعده‌های ناسالم و مصرف الکل نیز در این دسته قرار می‌گیرند. هر عادت مخربی که دارید، ضروری است با آگاهی و اراده آن را به‌طور کامل ترک کنید. هرچند ممکن است این کار در کلام ساده به‌نظر برسد، اما برای حفظ سلامت دندان‌ها و عملکرد صحیح ارتودنسی‌ها، ضروریست.
جمع بندی و نکات تکمیلی مراقبت‌های بعد از ارتودنسی دندان
برای حفظ سلامت دندان‌ها و بهبود نتایج ارتودنسی، رعایت چند نکته ساده اما ضروری اهمیت دارد. مسواک زدن و استفاده از نخ دندان پس از هر وعده غذایی، از اقدامات اصلی مراقبت در طول دوره درمان است. حتی اگر نخ دندان کشیدن با ارتودنسی دشوار به نظر برسد، نباید از آن غافل شد. مراقبت از براکت‌های شل یا شکسته نیز بسیار مهم است؛ در صورت بروز مشکل باید فوراً با متخصص ارتودنسی تماس بگیرید. پیروی دقیق از تمامی دستورالعمل‌های ارائه شده توسط ارتودنتیست، میتواند تضمین‌کننده نتایج مطلوب و دستیابی به لبخندی زیبا پس از پایان درمان باشد.
احتمال بروز درد در چند روز نخست پس از نصب ارتودنسی طبیعی است و مصرف مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن یا پاراستامول میتواند به کاهش آن کمک کند. اگر درد پس از مصرف غذای نرم ادامه داشت، تنظیمات ارتودنسی ممکن است لازم باشد. همچنین استفاده از موم‌های مخصوص بر روی براکت‌ها تا زمانی که بافت نرم دهان به آنها عادت کند، میتواند مفید باشد. در برخی موارد نادر، بیماران ممکن است در طول یا پس از درمان دچار مشکلات مفصل فک شوند که اغلب خودبه‌خود برطرف می‌شود و به ندرت درمان ارتودنسی دلیل این مشکلات است. در نهایت، مراجعه منظم به متخصص بهداشت دهان و دندان برای مشاوره‌های حرفه‌ای و نظافت در طول درمان، به شدت توصیه می‌شود.
